ขื่อ หรือสะพานรับดั้ง หนึ่งในส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคา
สินค้า
ทำความรู้จักกับขื่อ หรือสะพานรับดั้ง หนึ่งในส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคา
จากข้อมูลของกรมป่าไม้ระบุว่า ในปัจจุบันการใช้ประโยชน์จากไม้ยังคงได้รับความนิยมอยู่ไม่น้อย ถึงแม้ว่าจำนวนของไม้จริงที่สามารถนำไปใช้งานได้จะมีน้อยลงจากในอดีต แต่นั่นก็ไม่ได้ทำให้ความนิยมการใช้ไม้ในการสร้างบ้านและทำเครื่องเรือนลดลงไปมากนัก แต่ในขณะเดียวกันก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าไม้ที่ใช้ส่วนใหญ่มักจะเป็นไม้เทียมที่ผลิตขึ้นมาเพื่อทดแทนไม้จริง อย่างไรก็ตามจำนวนของผู้คนที่รักในงานไม้ก็ยังคงมีอยู่มาก หากคุณดูแลรักษางานไม้ที่มีอยู่ให้คงสภาพเดิม ในอนาคตก็อาจจะมีมูลค่าเพิ่มขึ้นได้ [1]
บทความนี้ขอนำเสนอส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคาที่ใช้ไม้ในการทำนั่นก็คือขื่อ บ้าน เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในโครงหลังคาที่มีความสำคัญกับเรือนไทยอย่างมาก
เพราะเป็นตัวที่ทำหน้าที่ในการยึดหัวเสาด้านขวาง นอกจากแป จันทัน อกไก่ ดั้ง อเส และเชิงชายแล้วยังมี ขื่อ บ้าน ที่เราควรให้ความสำคัญ เพราะฉะนั้นมาทำความรู้จักกับขื่อกันก่อนดีกว่า
ส่วนประกอบของโครงหลังคา มีอะไรบ้าง ?
ก่อนจะไปทำความรู้จักกับขื่อ บ้าน เรามาดูกันก่อนว่าส่วนประกอบของโครงหลังคานั้นมีอะไรบ้าง เพื่อให้เข้าใจว่าการจะติดตั้งหลังคาให้กับบ้านหลังหนึ่งนั้นมีความยากง่ายมากแค่ไหน เพราะส่วนประกอบต่าง ๆ ที่จะกล่าวถึงนี้ต่างมีความสำคัญที่คอยเกื้อหนุนกันโครงหลังคาที่ดีนอกจากมีการยึดเกาะอย่างแข็งแรงแล้ว ยังต้องคงทนต่อสภาพอากาศได้ดีอีกด้วย โดยส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคานั้นจะมีตั้งแต่แปหรือระแนง จันทัน อกไก่ ดั้ง ขื่อ อเส และเชิงชาย จะเห็นว่าโครงสร้างหลังคานั้นมีส่วนประกอบอยู่ไม่น้อยเลยทีเดียว จึงกล่าวได้ว่าหลังคาที่แข็งแรงนั้นจะต้องมีส่วนประกอบของโครงสร้างที่มั่นคงและได้มาตรฐาน [2]
วัสดุโครงหลังคาที่ได้รับความนิยม
เนื่องจากโครงหลังคาจะต้องทำหน้าที่ในการรองรับน้ำหนักของหลังคา ดังนั้นวัสดุที่จะนำมาสร้างเป็นโครงหลังคาต้องมีความแข็งแรงและทนทาน รวมถึงมีความสามารถในการรับน้ำหนักได้มากด้วย ในอดีตจะนิยมใช้ไม้เป็นวัสดุขึ้นโครงหลังคา เพราะแข็งแรงและทนต่อสภาพอากาศได้ดี แต่ในปัจจุบันวัสดุอย่างไม้นั้นหาได้ค่อนข้างยาก โดยเฉพาะไม้คุณภาพดีที่ให้ความแข็งแรงทนทาน และคงรูปก็ยิ่งหายาก และมีราคาแพง นอกจากนี้ โครงหลังคาไม้ ยังอาจมีปัญหาของปลวกเกิดขึ้นได้ในภายหลัง ปัจจุบันจึงนิยมใช้เหล็กรูปพรรณแทน สรุปได้ว่าวัสดุโครงหลังคาส่วนใหญ่จะนิยมใช้ไม้และเหล็กรูปพรรณ เพราะเป็นวัสดุที่มีความแข็งแรง ราคาถูก ปราศจากปัญหาเรื่องปลวกและหาได้ง่าย อีกทั้งยังมีรูปแบบให้เลือกกันอย่างหลากหลายอีกด้วย [3]
ขื่อ คืออะไร ?
ขื่อ (Tie Beam) หรือเรียกอีกอย่างว่า “สะพานรับดั้ง” เป็นส่วนประกอบของโครงสร้างที่วางพาดอยู่บนหัวเสาในทิศทางเดียวกับจันทัน โดยจะถ่ายน้ำหนักลงสู่ตัวเสาอาคาร เพราะอกไก่หลังคาไม่ได้วางอยู่ในตำแหน่งที่มีเสารองรับ จึงต้องใช้ดั้งเข้ามารับหน้าที่นั้นแทน และทำการถ่ายน้ำหนักไปยังตัวคานบ้านที่เข้ามาแบกรับดั้งอีกที่หนึ่ง ซึ่งคานบ้านที่ทำหน้าที่แบกรับดั้งนั้นจะเรียกว่า “ขื่อ” นั่นเอง [4]
หน้าที่ของขื่อ มีอะไรบ้าง ?
ขื่อ บ้าน เป็นส่วนประกอบของโครงสร้างที่ทำหน้าที่ในการรับแรงดึงและยึดหัวเสาในแนวคานทางด้านจั่วหลังคา จากนั้นจะถ่ายน้ำหนักลงสู่ตัวเสา นอกจากนี้ขื่อยังทำหน้าที่ในการช่วยยึดโครงผนังด้วยและโครงหลังคาที่ถ่ายลงสู่เสา โดยขื่อ บ้าน จะวางอยู่ในตำแหน่งบนหัวเสาในทิศทางเดียวกับจันทันในหลังคาทรงจั่ว หรือวางในตำแหน่งอื่น ๆ ที่อยู่ระหว่างช่วงเสา ซึ่งจะช่วยรับน้ำหนักดั้งในหลังคาทรงปั้นหยา หรือหลังคาผสมแบบปั้นหยามะนิลา (หลังคาจั่วผสมกับปั้นหยา) นอกจากนี้ขื่อจะทำการถ่ายน้ำหนักโครงสร้างหลังคาลงมาที่อเส หรือเสา อีกทั้งยังสามารถใช้ยึดกับโครงสร้างผนังเพื่อแบ่งกั้นห้องภายในบ้านได้อีกด้วย [5]
ชนิดของไม้ที่เหมาะต่อการนำมาทำขื่อ
เมื่อได้ทราบแล้วว่าขื่อ บ้าน มีหน้าที่อะไรบ้าง แน่นอนว่าหน้าที่ดังกล่าวทำให้วัสดุที่จะใช้ทำขื่อนั้นต้องมีความแข็งแรงมากพอสมควร เพราะจะต้องทำหน้าที่ในการแบกรับน้ำหนักจากหลังคา หากจะกล่าวว่าขื่อทำหน้าที่คล้ายกับคานบ้านหรือตงก็คงไม่ผิด เพราะฉะนั้นไม้ที่จะนำมาทำขื่อต้องเป็นไม้เนื้อแข็ง หรือไม้เนื้อแกร่งเท่านั้น สำหรับไม้ที่นิยมนำมาใช้ ได้แก่ ไม้มะค่า ไม้ประดู่ ไม้แดง ไม้เต็ง และไม้รัง [5]
ขนาดของขื่อที่เหมาะสม
นอกจากชนิดของไม้ที่ควรให้ความสำคัญแล้วอีกหนึ่งคุณสมบัติที่ควรพิจารณาและให้ความสำคัญก็คือขนาดของไม้ โดยทั่วไปแล้วขนาดของไม้ขื่อที่ใช้กันจะมีขนาดอยู่ที่ 2 × 6 นิ้ว และ 2 × 8 นิ้วทั้งนี้การเลือกขนาดของไม้ที่นำมาใช้จะขึ้นอยู่กับขนาดของหลังคาบ้านแต่ละหลังเป็นหลักเพราะฉะนั้นหากจะนำไม้มาใช้ทำขื่อต้องอิงจากตัวหลังคาบ้านเป็นหลักเสมอ เนื่องจากแต่ละบ้านจะมีรูปแบบและขนาดของหลังคาที่แตกต่างกันอย่างไรก็ตามขนาดดังกล่าวที่แนะนำไปก็ถือเป็นขนาดของขื่อ บ้าน ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดซึ่งสามารถนำไปปรับใช้ได้ [5]
อย่างที่ทราบกันแล้วว่าขื่อเป็นส่วนประกอบของโครงสร้างหลังคาที่มีหน้าที่ช่วยรับแรงดึงและยึดหัวเสาในแนวคานบ้านทางด้านจั่วหลังคา และถ่ายน้ำหนักลงสู่เสา รวมทั้งช่วยยึดโครงผนังได้อีกด้วย นั่นจึงทำให้ขื่อต้องมีความแข็งแรงมากเป็นพิเศษ โดยทั่วไปหากใช้ไม้ในการทำขื่อก็จะนิยมใช้ไม้เนื้อแข็งกัน สำหรับร้าน TWOMENWOOD ของเราก็มีสินค้าไม้เก่า ไม้แปรรูปหลายเกรด หลายชนิด ให้คุณเลือกเพื่อนำไปใช้งานในด้านต่าง ๆ หากสนใจสามารถดูสินค้าและทำการสั่งซื้อได้เลย สำหรับท่านใดต้องการดูสินค้าด้วยตัวเอง เรามีหน้าร้านไม้เก่าอยู่ที่จังหวัดเพชรบุรี
